MẸ CON CÁ CHUỐI

ĐOẠN VĂN: 

"Bơi càng gần lên mặt ao, thấy nước càng nóng, Cá Chuối mẹ bơi mãi, cố tìm hướng vào bờ. Mặt ao sủi bọt, nổi lên từng đám rêu. Rất khó nhận ra phương hướng Chuối mẹ phải vừa bơi vừa nghếch lên mặt nước để tìm hướng khóm tre. 

Trời bức bối, ngột ngạt. Lắm lúc Chuối mẹ chỉ muốn lặn ngay xuống đáy cho mát, nhưng nghĩ đến đàn con đang đói, chờ ở vùng nước đằng kia, Chuối ở mẹ lại cố bơi. Khóm tre bên bờ đã gần đây rồi. Khi tới thật gần, Chuối mẹ chỉ còn trông thấy gốc tre, không thấy ngọn tre đâu. Chuối mẹ bơi sát mép nước, rồi rạch lên chân khóm tre. Tìm một chỗ Chuối mẹ đoán chắc là có tổ Kiến gần đó, Chuối mẹ giả vờ chết, nằm im không động đậy. Trời nóng hầm hập. Hơi nước, hơi lá ải cùng với mùi tanh trên mình Chuối mẹ bốc ra làm bọn Kiến lửa gần đó thèm thuồng. Bọn chúng rủ nhau đi kiếm mồi. Vừa bò loằng ngoằng vừa dò dẫm về phía có mùi cá

Đầu tiên Cá Chuối mẹ cảm thấy buồn buồn ở khắp mình, sau rồi đau nhói trên da thịt. Biết Kiến kéo đến đã đông, Chuối mẹ liền lấy đà quấy mạnh, rồi nhảy tùm xuống nước. Bọn Kiến không kịp chạy, nổi lềnh bềnh trên mặt ao. Đàn Chuối con ùa lại tranh nhau đớp tới tấp. Thế là đàn Chuối con được một mẻ no nê. Chuối mẹ bơi quanh nhìn đàn con đớp mồi, vui quá nên quên cả những chỗ đau vì bị Kiến đốt".

XUÂN QUỲNH

(Trích Cá chuối mẹ)

LỜI BÌNH:

Viết về Cá Chuối mẹ để nói về những người mẹ, đó ai đọc cũng dễ thấy được.

Nhưng cái giỏi là tác giả đã tìm ra được những chi tiết để nói lên lòng hi sinh của Cá Chuối mẹ: muốn mất mà phải bơi lên chỗ nóng, nóng đến mức: "mặt ao sủi bọt nổi lên từng đám rêu"; đã thế lại phải tìm cho được chỗ gần tổ Kiến rồi "rạch đến chân khóm tre" (tức là lên khỏi nước, mà cả rời khỏi nước thì thở khó lắm và có thể chết); sau đó lại phải nằm phơi mình "giả vờ chết" (nếu có mèo đi qua thì nguy hiểm vô cùng); rồi lại phải chịu đau để cho Kiến đốt v.v... các mức độ hi sinh cứ chồng lên, cao dần... Và phần thưởng cho Cá Chuối mẹ là đàn con được "ăn một mẻ no nê".

Cái giỏi tôi nói trên đây thực ra là kết quả của công phu quan sát, suy nghĩ. Và sâu xa hơn, là cái tình đổi với những người mẹ biết hi sinh hết cho con.

PHẠM HỔ

Nguồn: Văn miêu tả và kể chuyện, Nxb Giáo dục, Hà Nội, 1998.