CON NGỰA BA CHÂN

Thuở xưa có một đôi vợ chồng già. Họ sinh được ba đứa con trai.

Người con trai út tên là Tuxkimuc. Khi họ lớn lên, hai người anh liền lên đường đi tìm vợ còn Tuxkimuc phải ở lại nhà.

Hai người anh vào chuồng ngựa và chọn lấy hai con ngựa tốt nhất. Khi Tuxkimuc đi vào, anh chỉ thấy một con ngựa ba chân. Con ngựa nói:

- Hai người anh của anh đang trên đường tới chỗ chết. Nếu anh muốn cứu họ, anh hãy ngồi lên lưng tôi.

Tuxkimuc liền nhảy lên lưng con ngựa ba chân và phóng đi đuổi theo hai người anh. Họ đi, đi mãi tới một con đường trồng rất nhiều cây cao. Ngựa bảo:

- Anh hãy nắm chặt lấy bờm của tôi, chúng ta sẽ nhảy qua những cây cao này.

- Làm sao chúng ta có thể nhảy qua được?

- Nào, hãy nắm chắc lấy bờm của tôi đi. Nếu chúng ta không nhảy qua được thì hai người anh sẽ bị giết chết.

Họ nhảy lần đầu nhưng không vượt nổi. Nhảy lần thứ hai cũng không được và lần thứ ba, họ mới nhảy qua được. Họ lại tiếp tục đi và nhìn thấy căn nhà của mụ Xiutrira. Ngựa bảo Tuxkimuc:

- Anh hãy khe khẽ đi vào căn nhà kia, lấy mũ của hai người anh đội lên đầu hai cô gái, và lấy khăn của hai cô gái đội lên đầu hai người anh, rồi hãy đợi xem. Vào lúc nửa đêm, mụ Xiutrira sẽ tới. Mụ sẽ chặt đầu hai cô gái. Sau đó, anh hãy đánh thức hai người anh dậy và trốn khỏi đấy ngay.

Tuxkimuc liền đi vào ngôi nhà của mụ Xiutrira và làm đúng như lời ngựa dặn. Anh thay mũ của hai người anh bằng khăn của hai cô gái. Vào lúc nửa đêm, mụ Xiutrira tới và chặt đầu hai cô gái con của mụ. Ngay sau đó, Tuxkimuc đánh thức hai người anh rồi cùng nhau trở về nhà.

Lúc ấy, hai người anh cưỡi trên hai con ngựa tốt nên họ đi như gió. Con ngựa của Tuxkimuc lại đi rất khẽ. Họ đi, đi mãi và nhìn thấy đằng xa ở trên đường có một vật sáng chói. Tuxkimuc thầm nghĩ: cần phải tới lấy vật đó mới được. Khi tới nơi, anh nhảy khỏi lưng ngựa và nhặt cái vật sáng chói đó lên. Con ngựa bảo: - Rồi vật này sẽ gây ra lắm chuyện phiền phức đấy. Nhưng Tuxkimuc không nghe lời, bởi đó là một cái lông chim sáng chói rực rỡ.

Họ lại tiếp tục đi về nhà. Chàng trai gắn ngay cái lông chim sáng chói đó lên đầu ngựa. Sớm hôm sau, hai người anh đi vào chuồng ngựa, nhìn thấy cái lông gắn trên đầu ngựa của Tuxkimuc thì sáng chói, còn lông trên đầu ngựa của họ thì lại tối om. Họ rất tức giận và nghĩ cách hại người em. Họ liền tới chỗ quốc vương và tâu rằng: - Tuxkimuc có một cái lông chim vô cùng rực rỡ. Quốc vương liền cho gọi Tuxkimuc tới, ra lệnh cho anh phải bắt cho được con chim có những chiếc lông vàng ấy mang về cho ông ta. Chàng trai bất hạnh liền tới chỗ ngựa. Ngựa liền hỏi:

- Vì sao anh buồn như vậy? Có phải vì người ta cấm anh nói, hay vì anh đang có chuyện gì nguy hiểm chăng?

- Không phải như vậy, mà do quốc vương ra lệnh cho tôi phải tìm được con chim có những chiếc lông vàng.

- Tôi đã chẳng khuyên anh là không nên mang chiếc lông vàng đó về là gì. Thôi, đành phải đi tìm nó thôi. Anh hãy ngồi lên lưng tôi đi.

Họ đi, đi mãi và nhìn thấy chiếc lồng vàng đang bay lại. Con chim có bộ lông vàng đang ở trong chiếc lồng đó, Ngựa bảo:

- Tôi sẽ phi vòng quanh cái lồng ba lần theo hướng mặt trời và ba lần theo chiều ngược lại. Khi cái lồng dừng lại, anh phải bắt lấy con chim ấy nhé.

Mọi việc đã diễn ra đúng như vậy. Ngựa phi vòng quanh cái lồng ba lần theo hướng mặt trời và ba lần theo chiều ngược lại. Họ đã bắt được con chim và đem về cho quốc vương.

Hai người anh lại tới chỗ quốc vương và xúc xiểm:

- Nếu Tuxkimuc đoạt được con chim thì sẽ lấy được chiếc lồng vàng.

Nhà vua lại gọi Tuxkimuc tới và ra lệnh cho anh phải đem lồng vàng về. Việc này cũng chẳng dễ dàng gì. Tuxkimuc lại đi tới chuồng ngựa và con ngựa lại hỏi:

- Vì sao anh buồn như vậy?

- Quốc vương lại ra lệnh cho tôi phải mang chiếc lồng vàng về cho ông ta.

- Thôi, anh đừng buồn nữa. Hãy ngồi lên lưng tôi đi.

Họ lại ra đi và lấy được chiếc lồng mang về cho quốc vương. Khi ấy, hai người anh lại xúc xiểm rằng:

- Tuxkimuc là người có thể đưa được cô gái đẹp sống trên biển về.

Quốc vương lại ra lệnh cho Tuxkimuc phải tìm cho được cô gái đẹp sống trên biển về cho ông ta.

Tuxkimuc lại đi tới chuồng ngựa. Ngựa hỏi anh:

- Vì sao anh buồn như vậy?

- Quốc vương ra lệnh cho tôi phải đưa cô gái đẹp sống trên biển về cho ông ta.

- Tôi đã chẳng khuyên anh đừng mang chiếc lông chim đó về, nhưng anh đâu có nghe tôi. Nhưng thôi, anh hãy nhảy lên lưng tôi đi.

Họ liền mang theo một cái bàn, rượu vang và một chiếc đàn thụ cầm tự phát ra tiếng nhạc. Họ đi, đi mãi và đã ra tới bờ biển. Họ liền đặt rượu và cây đàn thụ cầm lên trên cái bàn và trốn lên trên cây. Ngựa bảo anh:

- Khi cô gái từ dưới biển đi lên bờ, cô ta phải uống ba ngụm rượu và say không đứng dậy được, lúc ấy anh mới được chạy ra tóm lấy cô ta. Nếu anh ra sớm là sẽ hỏng việc đấy.

Họ chờ đợi mãi và nhìn thấy một cái thuyền từ dưới biển đi lên. Khi thuyền tới bờ, một cô gái đẹp bước ra và tiến tới cái bàn để rượu vang. Cô gái cứ đi hai bước lại lùi một bước và khi tới chỗ cái bàn, cô liền uống một ngụm rượu. Tuxkimuc chạy về phía cô. Cô gái liền chạy lên thuyền và bơi ra biển nhanh đến mức anh không kịp giữ cái thuyền lại.

Họ lại đành phải chờ đợi, và ngựa báo trước cho anh:

- Anh không được chạy ra khi cô ta chưa say, không đứng lên nổi đấy.

Họ chờ mãi và cô gái đẹp lại đưa thuyền vào bờ. Cô cứ đi hai bước lại lùi một bước cho tới khi cô tới gần bàn để rượu. Cô uống một ngụm rồi ngụm thứ hai. Tuxkimuc không ghìm nổi mình, anh lại lao ra và cô gái lại lên thuyền bơi ra biển.

Tuxkimuc rất buồn, đành phải chờ đợi vậy. Họ cứ chờ mãi đợi mãi và cô gái đẹp nọ lại xuất hiện.

Cô cứ đi hai bước lại lùi một bước cho tới khi tới gần bàn để rượu. Cô uống một ngụm rồi ngụm thứ hai và ngụm thứ ba. Cô say quá và không đứng lên nổi nữa. Tuxkimuc liền lao tới và bắt được cô.

Họ liền trở về và Tuxkimuc đưa cô gái tới chỗ quốc vương. Cô gái bảo:

- Tôi chỉ ở lại đây nếu mang được quần áo về đây cho tôi.

Quốc vương lại ra lệnh cho Tuxkimuc đi lấy quần áo mang về cho cô gái. Tuxkimuc lại tới chỗ chuồng ngựa và ngựa lại hỏi anh:

- Vì sao anh buồn thế?

- Quốc vương sai tôi phải đi lấy quần áo của cô gái đẹp mang về.

- Được, chúng ta sẽ đi lấy quần áo, nhưng anh hãy mang theo tấm ván và đinh rồi ngồi lên lưng tôi đi.

Tuxkimuc liền mang ván và đinh theo rồi lên đường. Ngựa phi mãi, phi mãi. Cuối cùng, họ đã đi tới bờ biển. Ngựa bảo anh phải dùng đinh ghép mấy tấm ván lại, rồi nhốt ngựa vào trong và để ý xem. Khi lớp sóng đầu rồi lớp sóng thứ hai tràn vào, anh đừng làm gì cả. Khi lớp sóng thứ ba tràn vào, nó sẽ phá vỡ mấy tám ván ghép và anh phải chạy ngay ra để họ nhặt quần áo. Làm xong việc, họ liền quay trở về nhà.

Nhưng lúc này cô gái lại nói, ai đưa cô về đây thì cô sẽ lấy người đó làm chồng. Quốc vương và hai người anh không đồng ý. Họ liền nghĩ ra cách bắt Tuxkimuc phải nhảy vào chảo hắc ín để anh bị thiêu cháy. Cả tuần lễ liền, quốc vương sai đun chảo hắc ín sôi sùng sục. Ngày hôm ấy, mọi người tập trung tới rất đông để xem Tuxkimuc nhảy vào chảo hắc ín. Tuxkimuc liền cưỡi con ngựa tới đó. Ngựa bảo, khi tôi phi vòng quanh chảo hắc ín ba lần theo hướng mặt trời mọc và ba lần theo hướng ngược lại thì lưỡi lửa sẽ liếm ra ngoài và lúc ấy Tuxkimuc cần phải nhảy vào chảo, như vậy anh sẽ bình yên vô sự.

Tuxkimuc liền tới gặp quốc vương và xin ông ta cho anh được chia tay với con ngựa, bởi ngựa đã giúp anh rất nhiều. Quốc vương đồng ý. Chàng trai nhổm người trên mình ngựa và ngựa phi quanh chảo hắc ín ba vòng theo hướng mặt trời mọc và ba vòng theo hướng ngược lại. Khi lưỡi lửa liếm ra ngoài, chàng trai liền nhảy vào chảo hắc ín. Khi anh bước ra, từ đầu đến chân anh dát toàn vàng. Cô gái vui sướng lao về phía Tuxkimuc.

Quốc vương và hai người anh cũng muốn được như vậy. Họ lần lượt theo nhau nhảy về chảo hắc ín và đều chết cháy. Tuxkimuc lấy cô gái đẹp trên biển về làm vợ, rồi anh được lên ngôi kế vị.

Nguồn: TRUYỆN DÂN GIAN NƯỚC NGOÀI