MỘT NHÂN VẬT KHÔNG THỂ THIẾU TRONG THƠ CHO CÁC EM

Tôi rất ít khi gặp thấy một cái cây xấu, một bông hoa xấu, một cái quả xấu. Tôi cũng từng chú ý đến cái đẹp của một bông hoa và của cả một cành hoa, một vườn hoa. 


Có những bông hoa đứng riêng một mình đâu có đẹp. Nhưng kết lại thành chùm, nở thành một giàn thì lại rất đẹp. Phải chăng đó là cái đẹp của tập thể, của đám đông?

Tôi cũng thường chú ý đến những dáng cây bị chặt, bị gãy. Chỉ sau một thời gian, hầu hết những cái cây gặp phải cảnh ngộ không may ấy đều đã tự tạo cho mình một vẻ đẹp khác, với những cành lá mới, đường nét và hình khối mới. Nhiều khi tôi dừng lại ngắm chúng ma xúc động đến lạ lùng...

Cái đẹp của thiên nhiên là một điều đã được con người khẳng định, nhưng tìm ra, nói lên cho được hết cái vẻ đẹp ấy ở trong mọi khía cạnh không phải là chuyện cũ... Còn sự phong phú của thiên nhiên thì có lẽ không có gì so sánh được. Triệu triệu họ cây, từ cây rêu bé như cái lông tơ của chú vịt con đến cây chò cao vút lưng chừng trời. Vô vàn loài chim, loài cá... Trong một loài cam, có bao nhiêu thứ cam, trong một họ bứa, có bao nhiêu thứ bứa (măng cụt cũng là họ hàng nhà bứa đấy). Có bao nhiêu dáng hoa, màu hoa, có bao nhiêu mùi thơm, có bao nhiêu cách chín: chín trắng, chín vàng, chín xanh, chín nâu, chín tím, chín đen... Dù giàu tưởng tượng đến mấy, trước sự phong phú của thiên nhiên, con người chúng ta đều phải lạ lùng, kinh ngạc... Và kèm theo đấy là bao nhiêu cá tính: hoa này nở sáng, hoa kia nở tối, hoa này thích sương, hoa kia thích gió...

Rồi, sự biến hoá đến kì diệu của thiên nhiên từ lá sang hoa, từ hoa sang quả, từ hạt đến cây. Tôi tin rằng, những điều ấy thật bổ ích cho các em, cả về hiểu biết, cả về sự phát triển trí tưởng tượng, sự bồi đắp về tâm hồn...

Thiên nhiên còn gợi cho chúng ta bao nhiêu điều suy nghĩ về cuộc sống của con người. Thiên nhiên là lòng rộng rãi, là sự im lặng cho không đòi lại, là sự bao dung. Đang có nỗi buồn, gặp một cánh đồng xanh, một khu rừng đẹp, một mặt biển trăng lên, một trời sao lấp lánh, ta như được an ủi, được nghe những lời khuyên bảo chí tình và bổ ích. Thiên nhiên ở đây là sự chống trả dũng cảm bền bỉ của núi, của sông đối với nắng mưa, nóng rét, và ở kia là cả sự tự lực của những loài cây mọc đến đích, của sông ra đến biển (cuộc hành trình có khi dài hàng vạn dặm), của hạt đi đến quả (thời gian có khi đến bảy năm, mười lăm năm như trường hợp cây dừa, cây ô liu...).

Thiên nhiên, một nhân vật đẹp đến như vậy đấy, có nhiều tính đến như vậy, làm sao có thể thiếu mặt trong thơ cho các em.

Thiên nhiên là một nhà sư phạm đại tài. Thiên nhiên không bao giờ nói lên cái điều thiên nhiên muốn khuyên bảo chúng ta. Bằng chính cái đẹp, thiên nhiên dạy ta yêu cái đẹp. Bằng chính sự phong phú, thiên nhiên gợi cho ta nên có cuộc sống phong phú về vật chất, về tinh thần.

Phạm Hổ