ĂN MIẾNG TRẢ MIẾNG

 

Có một anh nhà buôn nọ ra sức giễu bạn bè của mình chẳng may làm ăn thua lỗ.

Anh bạn này nén cơn tức giận, bỏ đi chơi xa một thời gian, và khi anh ta trở về, nhà buôn nọ hỏi xem anh ta đi đâu về.

- Tớ đi thăm xứ Ai Cập, anh trả lời, và đã phất được một vụ ra trò, cậu thấy đấy. Tại Ai Cập, người ta bán bảy đồng tiền bạc một đôi gabageb (loại guốc gỗ cao, dùng để đi lại các đường phố ở xứ Marốc khi trời mưa, bùn lầy).

Nghe nói, anh nhà buôn tưởng thật, bỏ hết vốn ra mua tất cả những đôi gabageb bán tại thành Phê-sơ. Bọn thợ đẽo gabageb ngày đêm làm gabageb cung cấp cho nhà buôn nọ; và thế là toàn bộ tài sản của anh ta biến thành gabageb hết.

Rồi anh nhà buôn ra đi với khối hàng kia đến Ai Cập. Tới kinh thành Cairô xứ Ai Cập, nhà buôn nọ thuê một cửa hiệu lớn, bày hàng ra và ngồi chễm chệ ở chính giữa, vẻ mặt hớn hở, đúng như câu tục ngữ, trông oai như cóc.

Người Ai Cập có lệ cử người kiểm soát đến đòi các thương gia mới đến phải khai báo và trình các mẫu hàng hoá của họ.

Lúc đầu, những người kiểm soát không mọi được gì ở anh chàng nhà buôn nọ về hàng hoá của anh ta. Nhưng trước sự thúc ép, anh ta phải khai:

- Tôi mang bán những đôi gabageb.

- Ôi! gabageb là thứ gì vậy? Người kiểm soát hỏi.

- Đây này, mời các ngài xem.

Bọn người kiểm soát Ai Cập phá lên cười, và chào rồi bỏ đi. Còn nhiều kiểm soát viên khác nữa cũng tới cửa hàng và sau khi cười rũ ra vì sự buôn bán ngộ nghĩnh kia, đều chế giễu rồi bỏ đi. Cuối cùng, anh nhà buôn nọ tiêu hết sạch tiền vốn mang đi mà vẫn chẳng bán được lấy một đôi guốc gabageb nào. Anh ta phải lần mò tìm đến gặp một người Marốc đồng hương, vốn là bạn thân tín của một đại quan của nhà vua Khédive, và kể lể sự tình về những đôi gabageb với người đồng hương. Nghe kể, ông đồng hương cũng bò lăn ra mà cười rũ rượi. Đến lúc này anh chàng nhà buôn nọ mới vỡ lẽ ra mình đã bị chơi xỏ. Chàng nhà buôn buộc phải cầu xin người đồng hương giúp mình thoát khỏi cảnh bi đát đó. Người đồng hương Marốc sau một lúc suy nghĩ, nói quả quyết:

- Tôi vừa nảy ra một ý kiến. Tôi sẽ cố thử xem có giúp đỡ gì được anh không. Hãy đưa cho tôi mượn một đôi guốc gabageb kia.

Tay mang theo đôi guốc, người đồng hương đi đến nhà vị đại quan, bạn thân của mình và nói:

- Hiện tôi phải giúp đỡ cho một người quen thuộc đang bị rơi vào tình cảnh rất khó khăn. Xin ông hãy cứu giúp bạn tôi.

Và người đó kể lại câu chuyện khó khăn của anh chàng nhà buôn nọ cho vị đại quan nghe. Sau khi nghe đến cái tên gabageb và hiểu đó là những đôi guốc mộc, và số lượng guốc mà nhà buôn nọ đã tha từ xứ Marốc xa xôi đến Ai Cập, vị đại quan bật cười ha hả, đầu ngửa ra phía sau, hai tay ôm lấy cái bụng phệ rung lên bần bật do những chuỗi cười đột khởi tuôn ra tưởng không ngăn lại được. sdeg

- Chỉ có đức vua Khédive mới có thể gỡ được nỗi khó khăn này cho ông ta thôi, vị đại quan nói. Sau đó, ông đi đến gặp đức vua Khédive để trình với vua về chuyện những đôi gabageb.

- Nhưng những đôi gabageb là gì? Vua hỏi, và sau khi nghe kể hết câu chuyện, ngài cũng phải bò lăn ra mà cười.

- Ôi! Kính thưa Sidi quốc vương, cầu xin Chúa Trời ban phước lành cho đức vua, vị đại quan nói. Nếu một người ngoại quốc đến đất nước chúng ta buôn bán mà bị thua lỗ thì đó là điều thật không vẻ vang gì cho chúng ta.

- Chúng ta sẽ xem xét giải quyết việc đó sau, vua Khédive nói.

Thế là đúng dịp một ngày quốc lễ sẽ được tổ chức vào một ngày sau đó, vua Khédive cho người đi truyền lệnh trong dân chúng; rằng bất kỳ đàn ông hay đàn bà, lớn hay bé, đến dự ngày lễ cầu thánh Ala, nếu không đi guốc gabageb sẽ bị chém đầu.

Tất cả dân chúng lo lắng hỏi nhau guốc gabageb là cái gì, dùng nó để làm gì. Họ hỏi han nhau ngay giữa phố xá:

- Người ta tìm mua ở đâu ra những đôi guốc gabageb quỉ quái kia? Ông, bà, cô, bác có biết guốc gabageb là cái gì không?

Cuối cùng người ta cũng tìm ra anh chàng nhà buôn nọ với cửa hiệu bán guốc của anh ta.

Anh ta thấy người kéo đến mua guốc ngày càng đông, lập tức bèn tăng giá bán lên, và vớ bẫm trong vụ làm ăn này. Vào ngày lễ, tất cả dân chúng thành phố Cairô đàn đàn lũ lũ kéo nhau theo sau nhà vua đến đền thờ Hồi giáo để cầu thánh Ala, ai nấy đều ngất ngưởng đi trên những đôi gabageb, và sau đó đem vứt chúng đi thành hàng đống cao.

Vô tình trở thành người giầu có một cách nhanh chóng, anh nhà buôn nọ quay trở về quê hương tại thành Phaxi gặp lại người bạn, vốn tin chắc rằng anh ta sẽ lụn bại trong chuyến buôn này, anh nói:

- Cậu đã cố tình chơi tớ một vố đau đấy, nhưng Chúa Trời nhân từ đã cứu giúp tớ.

Thì tớ đã ăn miếng và phải trả miếng cậu đó thôi, người bạn vui vẻ đáp lại. Thế là từ nay xong món nợ nhau nhé!

Nguồn: Truyện cổ tích thế giới (sưu tầm)