THỬ LÒNG THAM

Còn ba ngày nữa là hết kỳ thử việc của cô giúp việc. Cô giúp việc mắt to mày rậm, dáng vẻ quê mùa nhưng rất cần mẫn. Nấu cơm, giặt quần áo, quét dọn phòng đều làm rất tốt. 

 

Rốt cục là một cô gái nông thôn, rất thật thà, bà chủ có ấn tượng tốt về cô. Nhưng, trong ba ngày cuối cùng, bà chủ muốn thử cô thêm một lần.

Buổi sớm, khi thức dậy nấu cơm, cô giúp việc nhặt được một đồng trước cửa. Cô nghĩ là của bà chủ đánh rơi, bèn nhặt rồi đặt lên bàn trong phòng khách, giống như thu dọn một vật vứt lung tung bừa bãi, cô không hề ý thức được ý nghĩa đặc biệt của nó: đồng tiền này ẩn chứa mưu toan. Ai coi khinh đồng tiền là một dạng chống đối.

Sáng hôm sau nữa, cô giúp việc lại trông thấy một tờ 5 đồng, cô cảm thấy kỳ lạ, bà chủ liên tục hai ngày đánh rơi tiền sao? Bà là một phụ nữ rất cẩn thận, làm sao có thể vứt bừa bãi thế? Ừ, hay là bà muốn kiểm tra, nghi ngờ lòng trung thực của mình? Cô giúp việc bĩu môi, tức giận: Sao mà xem thường người khác thế? Sao có thể làm nhục người khác thế chứ? Càng nghĩ, cô càng bực, muốn đi nói rõ cho bà chủ biết. Nhưng nghĩ lại, rồi lại từ bỏ ý nghĩ của mình. Bà chủ trước là Trưởng khoa mới về hưu, giàu có, cư xử rất đúng mực. Con người đàng hoàng, lẽ nào lại chơi trò ú tim nhỏ nhặt như vậy? Không thể, nhưng lại nghĩ, là bà chủ hay ai đó đặt tiền ở đây? Cô muốn tìm hiểu đến tận cùng. Cô nhanh chóng quay lại đặt tiền lên bàn...

Buổi tối trước khi đi ngủ, cô giúp việc lén nhìn qua khe cửa xem động tĩnh gì trong phòng khách, cô muốn xem có phải bà chủ đến nhặt lại tiền không. Không ngoài dự đoán, quả nhiên bà chủ lẳng lặng vào phòng khách, cúi đầu xuống nhặt tờ tiền trên mặt bàn... Cô giúp việc nhìn thấy hết mọi việc. Sự kính trọng bà chủ trong cô giúp việc đã sụp đổ. Với cô, bà chủ biến thành một bà già ác độc bỉ ổi thô tục. Cô tức giận nghiến răng, dường như hạ một quyết tâm gì đó, và thanh thản lên giường đi ngủ.

Buổi sớm thứ ba, cô giúp việc lại trông thấy trước cửa một tờ 10 đồng. Cô cười nhạt, nhặt lấy tờ tiền, bỏ vào trong túi...

Buổi tối đó, bà chủ tìm cô giúp việc nói chuyện, giống như gặp nhân viên thuở nào, nghiêm túc, uyển chuyển, và dùng thái độ gợi mở:

- Biểu hiện công tác của cô trong thời gian thử việc là rất tốt, cần phải khẳng định. Nhưng... hừ! Mới bắt đầu làm người, phải đi con đường ngay thẳng! Thành thực là điều tối quan trọng. Nếu cô nhớ được điều này, chịu khó sửa đổi những sai lầm trước đây, thì tôi rất muốn giữ cô lại!

- Có phải bà muốn nói việc cháu nhặt được 10 đồng?

- Ðúng, lẽ nào cô không nghĩ mình đã sai?

- Không, cháu đã trả bà 10 đồng rồi đấy!

- Gì, cô đưa tôi lúc nào?

- Bảy giờ sáng, ở chỗ cầu thang công cộng.

Nhất thời, bà chủ không phản ứng được gì, bà đang định phản bác, nhưng khi nghe mấy tiếng “cầu thang công cộng”, bà như bị điện giật, run bắn lên. Bà đỏ bừng mặt mà không nói được gì, trong lòng đau khổ: lẽ nào nó nhìn thấy?

Vốn hằng ngày vào lúc 7 giờ sáng bà chủ luôn xuống cầu thang, cô giúp việc đã lén thả tờ 10 đồng ở cầu thang. Lúc bà chủ xuống lầu, nhìn thấy 10 đồng, mắt bà sáng lên, nhìn trước ngó sau, không thấy có ai, bèn vội vã nhặt lên nhét ngay vào trong người mà không hề nghĩ rằng, đã có ai đó thử bà...

Ðào Lưu (dịch)

(Báo Bắc Ninh online)