THI NHẠC

"Tác phẩm của các con, tuy trình độ có khác nhau, người hơn kẻ kém, nhưng mỗi người đều có một phong cách khác nhau, không ai cóp nhặt ai, bắt chước ai…".

Giáo sư Vàng Anh ngồi trên bục giảng, cái áo đuôi tôm quết xuống đất:

- Các con đã đến đủ chưa ? - Giáo sư hỏi bằng giọng trang nghiêm khác hẳn mọi lần.

Hôm nay, một ngày đáng ghi nhớ, sau bao năm dốc toàn tâm lực dạy dỗ, giờ đây giáo sư thấy kết quả của mình. Giáo sư nghe tim mình đập hồi hộp. Nhưng hồi hộp hơn vẫn là những người trước mặt ông kia.

- Ve Sầu, anh lên đi. - Giọng giáo sư vang lên.

Một chàng trai mặc áo măng-tô trong suốt đầy vẻ tự tin đứng dậy, đôi mắt nâu lấp lánh nhìn khắp lượt.

- Hãy trình bày tác phẩm tốt nghiệp của anh.

- Vâng, thưa giáo sư, đây là bản “giao hưởng của mùa hạ”. - Ve Sầu nói.

Mọi người nín thở. Và lập tức ngay sau đấy gian phòng tràn ngập mênh mang một âm thanh sáng chói. Tiếng vi-ô-lông réo rắt, tiếng cơ-la-ri-nét trong sáng, xen-lô ấm áp, kèn co chói lên từng khúc gây hiệu quả đột ngột khá tốt.

Trước mắt giáo sư là màu hoa phượng đỏ rực, nắng sáng trắng với bầu trời xanh mênh mông. Bên hàng giậu, hoa mướp vàng và những cánh ong rù rì. Thoảng mùi hoa thiên lí trong những cơn gió và cảm giác mát rượi của miếng dưa hấu như mảnh trăng vàng. Một trăm phút trôi qua. Ve Sầu đã trình diễn xong. Giáo sư vẫn ngồi ngay ra, rồi sực nhớ:

- Thôi được, anh về chỗ.

Ông cúi ghi điểm, mắt hấp háy sau kính trắng, có tỏ vẻ bình thản nhưng giọng thì đã khàn đi vì xúc động.

- Gà Trống ! - Giọng ông tiếp. - Anh sửa soạn xong chưa ?

- Dạ, đã. - Gà kiêu hãnh ngẩng đầu, cái mũ đỏ chói, tấm áo nhung đen pha màu biếc hài hòa. Bằng những bước đi đĩnh đạc, Gà tiến lên. Không nói, Gà mở đầu khúc nhạc nhan đề “Bình minh” bằng tiết tấu nhanh khỏe đầy hứng khởi: Tờ-réc… tờ-re-te-te… Bản nhạc phát triển ngày càng mạnh, dồn dập hơn. Tiếng tơ-rom-pét được sử dụng khá tốt.

Gà biểu diễn có duyên, đầy nhiệt tình. Phần cuối bản nhạc là niềm mãn nguyện khi thấy mặt trời đã lên rực rỡ. Âm nhạc chuyển dần sang tiết tấu vui nhộn dí dỏm. Ở đây Gà thành công khi sử dụng bộ gõ: cục-cục… cục-cục… cục-cụ… Đôi cánh xòe ra, Gà xoay tròn, đầu nghiêng, chân lượn quanh quanh một cô gái tưởng tượng.

Thời gian trôi khá nhanh hay chương trình biểu diễn của Gà quá ngắn. Ngắn dài, điều ấy không quan trọng. Cái chính là phải hay ! Buổi thi tạm giải lao ít phút. Sau đó là chương trình của Dế Mèn. Dế khỏe khoắn và trang nhã trong bộ đồ màu nâu, nhanh nhẹn len qua các hàng ghế trước những đôi mắt đầy gởi gắm hi vọng của mọi người. Dế đứng trên bục cúi đầu xõa tóc rồi bất thần ngẩng phắt lên. Giao hưởng mùa thu số 6. Những chiếc lá khô rơi trong nắng, nắng lung linh như những đợt suối nguồn. Lá vàng phủ hai bờ, tiếng gió xào xạc nói với lá. Hương mùa thu nhẹ thoảng, những con bướm vàng bay rồi mất. Mùa thu… Mùa thu… Giai điệu trữ tình trong sáng quán xuyến từ đầu đến cuối phần biểu diễn của Dế. Đôi mắt giáo sư nhòa sau cặp kính vì sung sướng. Con người có thể làm được tất cả những gì kì diệu nhất - tự nhiên ông nghĩ một cách lạc đề. Tất cả người ta sẽ sống say đắm hơn vì những bản nhạc này. Dế Mèn ta cảm ơn anh…

Buổi thi nghỉ hai tiếng ban trưa. Sang chiều, lại tiếp tục. Giáo sư gọi tê Họa Mi. Từ bàn cuối, người nữ thí sinh bước lên, dịu dàng uyển chuyển. Nàng nghiêng đầu chào mọi người. Họa Mi xuất hiện như một điều kì diệu, tà áo dài thướt tha.

- Thưa giáo sư, em trình bày bản giao hưởng mùa xuân. - Họa Mi nói.

Phần đầu Họa Mi phát huy tác dụng của bộ dây, nét nhạc réo rắt rất say đắm. Bộ hơi dần hòa vào, chuyển sang tiết tấu rạo rực tưng bừng như cuộn trào lên, không có gì ngăn cản được. Những giọt mưa xuân rơi trên đôi má nóng rực. Những chiếc mầm bật khỏi cành. Cốc rượu nóng sóng sánh. Hoa đào rạo lên hoa mắt…

Vịt nhà ngả bên này bên kia, quên phắt rằng sau Họa Mi là đến lượt mình. Chân đập nhịp khe khẽ, Vịt như người vừa uống rượu, không cần biết đây là phòng thi.

- Mời anh lên bảng.

Tiếng giáo sư làm Vịt giật mình. Nhưng chàng thí sinh này tỉnh lại cũng khá nhanh. Chững chạc và nhã nhặn. Vịt nhà nghiêm trang lên bục, mắt còn nhìn vẻ xúc động tái xanh của Họa Mi đang bắt tay những người chúc mừng mình.

- Sau đây, tôi trình bày nhạc phẩm “Ao nhà”. - Vịt nói.

Không cần một khoảng im lặng nào, giai điệu vút lên vui nhộn nay từ đầu. Chân Vịt giẫm nhiệt tình, phong cách biểu diễn có phần lôi cuốn khán giả làm mọi người bất giác vỗ tay nhịp theo… Quạc cờ… quạc quạc !... Tiếng cờ-la-ri-nét rất vui đệm theo. Âm hình chủ đạo của nhạc phẩm diễn tả một buổi sáng đẹp trời, mặt ao trong trẻo gợn lăn tăn. Những cánh thiên nga nô giỡn với sóng. Đám bèo xanh trẩy hội. Hoa lục bình là một nàng công chúa soi mình xuống nước. Bỗng nàng đánh rơi chiếc hài vàng, và tôi - như trong nhạc phẩm nói, tức là tác giả - đã lội xuống mò giúp.

Quạc cờ quạc quạc… Tiếng cờ-la-ri-nét nhộn nhịp. Giáo sư gõ ngón tay theo, rất là không đúng với vị trí người ban giám khảo.

- Được. Ông gật đầu. - Chỉ tiếc là hơi bị đơn điệu.

Giáo sư cho Vịt về chỗ, ông đứng dậy, vẻ nghiêm trang. Căn phòng hồi hộp im lặng. Họa Mi nhìn Dế Mèn, Ve Sầu ! Vịt nhà nhìn Gà trống. Mắt giáo sư dịu dàng lướt trên mặt những đứa học trò ngoan.

- Các con !- Giọng giáo sư cất lên cảm động - Ta rất vui mừng vì sự thành công của các con. Cảm ơn các con đã cho ta niềm vui này. Ngày mai các con sẽ trở về với những miền quê yêu dấu của các con, chẳng còn ở bên ta nữa, nhưng lòng ta sẽ mãi mãi dõi theo. Tác phẩm của các con, tuy trình độ có khác nhau, người hơn kẻ kém, nhưng mỗi người đều có một phong cách khác nhau, không ai cóp nhặt ai, bắt chước ai…

Nguyễn Phan Hách

(Cây vĩ cầm cảm lạnh)