ĐỜI CÂY

Một hạt cây bé xíu nằm ngủ im trong lòng đất. Cho đến một ngày kia, Hạt Cây cựa mình thức dậy. Thoạt đầu Hạt Cây thấy làm lạ lùng, không hiểu sao mình thức dậy: có ai đánh thức mình chăng ? Nhưng bao bọc chung quanh Hạt Cây chỉ có đất, mà đất thì lầm lì, không động đậy. Hạt Cây bỗng hiểu ra rằng có cái phôi mầm trong lòng nó đang nảy, làm bụng dạ nó bồn chồn không thể nào yên. “Thế là mình đang bắt đầu cuộc sống của loài cây. Mình thèm muốn được trò chuyện biết bao. Để rồi xem, người đầu tiên mình gặp và trò chuyện là ai nào ?”. Hạt Cây thầm nghĩ như vậy thì vừa lúc đó có cái gì trườn qua, ngay bên mình chú ta. Hạt Cây vội hỏi:

- Ai đấy ?

- Tôi đây, Giun Đất đây !

Cái phôi mầm đã nhu nhú thành mầm trên mình Hạt Cây và qua mắt lá mầm, chú ta thấy trong bóng tối lờ mờ lòng đất, cái thân hình dài thượt của bác Giun Đất, bác ta cứ không ngừng chun mình lại rồi lại giãn ra…

- Chào bác Giun Đất, bác đang làm gì thế ?

- Tôi đào xới - Giun Đất chậm chạp nói - công việc của tôi mà.

- Cái công việc đào xới của bác xem ra nặng nhọc và buồn tẻ quá !

- Vậy mà suốt đời tôi chỉ có mỗi việc là đào xới thôi đấy, anh bạn nhỏ của tôi ạ !

Trò chuyện với bác Giun Đất quả thật không có gì hấp dẫn: dáng vẻ bề ngoài của bác ta tầm thường, thô kệch, còn cách nói năng thì cộc lốc, khô khan. Nhưng cái mũ mầm trên Hạt Cây bắt đầu nhú ra. Bụng dạ Hạt Cây càng bồn chồn, nóng nảy hơn khiến chú ta không thể không kêu lên với Giun Đất.

- Này bác Giun Đất, bác với đất là một. Còn tôi thì trái lại, tôi chỉ muốn mau mau thoát ra khỏi đất thôi. Đất tối tăm và chật chội quá !

- Tại anh bạn bé nhỏ của tôi yếu đuối và ngây thơ quá nên anh bạn tưởng thế thôi - Giun Đất thẳng thắn nói - Nhưng đất ở đây quả là bị lèn chặt quá thật. Để rồi tôi đào xới cho nó thông thoáng ra.

Giun Đất hì hục đào xới chung quanh Hạt Cây, thỉnh thoảng lại cất giọng khàn khàn hỏi: “Thế nào anh bạn, anh bạn có thấy dễ thở hơn không ?”. Hạt Cây khẽ xoay trở, thay cho câu trả lời. Rồi chú ta bỗng đột ngột reo lên:

- A, lạ lùng quá, bây giờ không phải tôi chỉ thấy dễ thở mà còn như có cái gì tràn vào khắp người tôi, dâng lên đầy ứ trong cái ngọn mầm của tôi !

- Vậy là cái ngọn mầm của anh bạn nhỏ đã vươn lên trên mặt đất rồi đấy ! Chúc mừng anh bạn !

Hạt Cây định nói một câu gì với Giun Đất, nhưng bầu trời bao la, xanh thẳm đột ngột hiện ra phía trên đã kích thích hai cái lá mầm nhanh chóng xòe ra, khiến chú ta choáng ngợp, không còn hay biết những gì xảy ra dưới chân chú nữa.

Chẳng bao lâu sau, giữa bãi cỏ trải ra thoai thoải dưới chân đồi, người ta thấy nhô ra một cái cây non và cây non lớn lên không ngừng. Mưa mùa xuân tưới tắm cho cây, những hạt mưa lâm thâm, thấm ướt đầu cành, dịu dàng như những cái vuốt ve. Mặt trời mùa hè tỏa nắng và nắng cùng với gió khua động vòm cây, những chùm tia nắng mới rực rỡ làm sao, chúng lấp lánh lên gay gắt rồi tan biến vào trong thớ lá, như vội vàng giục giã dòng nhựa tràn thân cây hãy sôi sục lên, chuyển vận dào dạt lên…

Cứ thế cây vươn lên cao vút, thân và cành lực lưỡng, tán lá tỏa rộng mãi ra, che rợp cả một mảng sườn đồi. Chim bắt đầu kéo đến làm tổ, sinh sôi nảy nở thành đàn, ríu rít trên những cành cao chót vót. Vợ chồng tắc kè ẩn mình trong hốc nhỏ, giữa chạc cây phủ đầy rêu. Chồn đào hang dưới gốc. Kiến kiếm ăn trên thảm lá mục… Rồi không biết từ đâu nảy ra mấy anh chàng dây leo uốn éo, bám vào thân cây đồ sộ mà leo lên, chẳng mấy chốc đã thành bụi dây leo um tùm; không biết từ đâu nảy nòi ra mấy cô nàng tầm gửi, cứ đàng hoàng tỏa rễ trong các kẽ nứt thân cây, hút nhựa cây mà phơ phất suốt đời… Nói tóm lại, cây đã trưởng thành… giống như một con người vững vàng, từng trải, bận rộn với bao nhiêu công việc, với bao nhiêu niềm vui và cả những nỗi bực mình…

Bỗng một ngày kia, xảy ra trận bão. Lần đầu tiên trong đời, cây gặp phải trận bão lớn đến thế. Gió gầm lên điên cuồng, chỉ trong khoảnh khắc đã tuốt sạch vòm lá rậm rạp, ném chúng vào giữa luồng xoáy lốc mù mịt. Đôi khi gió dừng lại rồi đột ngột xoay chiều thổi giật lên, hung dữ hơn, bẻ gãy cả những cành cây khá lớn, lay vặn thân cây, như muốn nhổ bật cây lên.

Sau trận bão, cây vẫn đứng trên bãi cỏ xanh thoai thoải dưới chân đồi nhưng chỉ còn trơ trụi thân và mấy mẩu cành ngang đã bị chẻ tướp. Vì trơ trụi, vỏ cây dần dần khô đi, nứt nẻ ra. Những ngày nắng đẹp, mặt trời vẫn gởi từng chùm tia nắng xuống cho cây nhưng vỏ cây không giãn nở, giống như có khách quý đến gõ cửa mà chủ nhà không hay biết gì cả. Tia nắng lo lắng hỏi: “Cây ơi, cây còn sống không ?”. Ngày nào tia nắng cũng hỏi. Mãi sau, lâu lắm mới nghe tiếng yếu ớt: “Tôi còn sống. Rễ của tôi còn bám trong đất và hút được nước từ dưới sâu lên. Trên thân hình tôi có những mầm ngủ, bởi vì khi tôi tươi xanh, những mầm ấy không bao giờ nảy ra…”. Tia nắng tìm thấy ngay cái đốm xanh nhỏ xíu, nhú trên đầu cành khô. Tức thì tia nắng tụ lại đó, nồng nàn, sáng chói lên. Cây rùng mình, khe khẽ nói: “Bạn ơi, cái màu xanh duy nhất trên mình tôi, nó còn yếu đuối, mỏng manh lắm. Bạn hãy dịu đi một chút nào !”. Lúc ấy, một đám mây trôi qua, mặt trời bị che khuất, chùm tia nắng liền dịu lại, thì thầm:

- Bạn thấy sao ?

Cây hình như muốn xoay trở, cái mầm xanh nhú thêm ra một chút và cây nói, đầy thổn thức:

- Tôi thấy tôi đang được sống lại cái bước đầu đã xa lắc, của đời cây. Ngày ấy tôi còn là một hạt cây bé tí tẹo nằm im trong đất. Và một bác Giun Đất… Tôi đã quên bác ta… không biết có cách nào gặp lại được bác ta ?

Sau lời thổ lộ ấy, cây không ngừng tỏa rễ sâu trong lòng đất để tìm Giun Đất.

Nhưng Giun Đất khiêm nhường, chỉ làm công việc đào xới đất quanh các hạt cây, giúp cho hạt cây nảy mầm đâm rễ, rồi cây sẽ chẳng bao giờ gặp lại được bác ta.

Nguyễn Kiên