CHUYỆN EM BÉ CƯỜI RA ĐỒNG TIỀN

I

Chuyện rằng ngày xưa
Có anh chị Quả
Làm ăn vất vả
Nhà vẫn nghèo xơ

Hoa bưởi hai mùa
Chị sinh một bé
Quả là tên mẹ
Gọi con là Hoa

Bé Hoa lên ba
Trông thật kháu khỉnh
Mắt to đen nhánh
Môi hồng cười duyên

Má lúm đồng tiền
Như hoa đang nụ
Như trăng vừa ló
Sau dẫy cây đồi

Mỗi lúc Hoa cười
Như trời loé nắng
Như trong vườn vắng
Dậy tiếng chim ca

Từ cô bé Hoa
Vợ chồng chị Quả
Làm quên vất vả
Vườn, ruộng say sưa

Khóm rau, giàn dưa
Xanh tươi hơn trước
Con lợn lông mượt
Đàn gà thêm đông

Cây lúa ngoài đồng
Trổ bông trĩu hạt
Cây bưởi thơm ngát
Trong gió hương bay

Làm lụng suốt ngày
Mồ hôi ướt rỏ
Trở về, con nhỏ
Cười, ấm cả nhà

Vợ chồng thấy như
Từ đôi má nở
Những đồng tiền nhỏ
Rơi rơi rơi rơi

Trên khóm rau tươi
Trên bông lúa trổ
Trên khoai to củ
Trên bưởi đầy hoa

Tiếng đồn gần xa
Rằng anh chị Quả
Có con gái nhỏ
Cười ra đồng tiền

II
Ở tận vùng trên
Có thằng trọc phú
Nhà cao sập gụ
Đồng ruộng mênh mông

Nó gọi tuỳ tùng
- Hai tên ăn cướp
Bàn mưu nghĩ chước
Bắt cóc bé Hoa

Hai đứa la cà
Rình quanh em bé
Nhân nhà vắng vẻ
Cha mẹ ra đồng

Hai đứa vào phòng
Cho Hoa bánh kẹo
Lựa lời, khôn khéo
Rủ bé ra đường

Lấy giẻ nhét mồm
Lấy khăn che mắt
Hai thằng ăn cướp
Bắt bé Hoa đi

Thằng trọc phú kia
Trong lòng hí hửng
Sẵn sàng túi đựng
Những đồng tiền ra

Nó sẽ xây nhà
Tậu thêm đất ruộng
Mua bầy trâu mộng
Gấm vóc lụa là

Nó thấy bé Hoa
Mặt mày tái mét
Nó vuốt râu mép
Giả giọng tươi cười

"Cười đi cháu ơi
Ông cho bánh kẹo"
Bé Hoa chỉ mếu
(Một ngày qua rồi)

"Nếu không chịu cười
Sẽ ăn roi vọt!"
Bé Hoa chỉ khóc
(Hai ngày qua rồi)

Em không chịu cười
Roi mây nó quất
Bé Hoa chết ngất
(Ba ngày qua rồi)

Con quỷ mặt người
Bảo hai tên cướp
Mở hầm tối nhốt
Em bé vào trong

III
Suốt buổi ngoài đồng
Vợ chồng chị Quả
Trở về hối hả
Không thấy con đâu!

Chạy ra vườn sau
Nhìn trong giếng nước
Chạy ra cổng trước
Hỏi nhà hai bên

Những người láng giềng
Đều ra đồng hết
Nào ai có biết
Bé Hoa đi đâu!

Vợ chồng nhìn nhau
Lòng đau như cắt
Lệ mờ cả mắt
Rụng rời chân tay

Chỉ có một ngày
Vắng bóng em bé
Mà nhà lặng lẽ
Như người ốm đau

Giàn dưa, khóm rau
Không ai tưới dọn
Héo hon rũ ngọn
Như ngóng trông Hoa

Con lợn con gà
Cũng buồn ủ rũ
Đứng yên một chỗ
Như đợi Hoa về

Ở ngoài đồng kia
Cây lúa gục ngã
Nghẹn đòng úa lá
Như nhớ thương Hoa

Chỉ một ngày qua
Mà bưởi trước cửa
Hương không thơm nữa
Vắng nụ cười Hoa

Chỉ một ngày qua
Vợ chồng chị Quả
Thấy mình khổ sở
Hơn cả bao giờ

Cái cày cái bừa
Sao mà nặng thế!
Con ơi! cha mẹ
Đau đớn vô cùng

Vợ muốn khuyên chồng
Chồng an ủi vợ
Nước mắt cứ ứa
Nói chẳng nên lời

IV
Đến ngày thứ tư
Có chàng hiệp sĩ
Thấy nhà vắng vẻ
Vào hỏi vì sao?

Chị Quả nghẹn ngào
Kể chuyện con mất
Hiệp sĩ căm tức
Cầm gươm lên đường

Anh băng một sông
Anh qua hai suối
Trời chiều sắp tối
Chưa biết Hoa đâu

Một chú chăn trâu
Thấy chàng trai trẻ
Bước đi lặng lẽ
Liền hỏi tìm ai?

Hiệp sĩ trả lời:
- "Tìm em bé mất"
Chú bèn kề sát
Tai anh thầm thì...

Hiệp sĩ liền đi
Đến nhà trọc phú
Sáng mai cổng mở
Anh xách gươm vào

Nó hỏi: Đi đâu?
"Tìm em bé mất"
Nó gọi bọn cướp
Gây sự đánh anh

Hai tên bất nhân
Mới vừa ló cổ
Anh cho một vố
Chúng ngã lăn kềnh

Trọc phú chối quanh
Chú chăn trâu tới
Vạch mặt, kể tội
Nó phải cúi đầu

"Tôi ở chăn trâu
Cho thằng trọc phú
Nó bắt tôi ngủ
Nhớp nhúa ngoài chuồng

Cách đây mấy hôm
Nó đánh em nhỏ
Rồi sai tôi tớ
Nhốt hầm tối tăm"

Hiệp sĩ phá hầm
Cứu được em nhỏ
Còn thằng trọc phú
Hầm kia nhốt vào

V
Cùng chú chăn trâu
Hiệp sĩ trở lại
Qua sông qua suối
Đem bé Hoa về

Chập chờn cơn mê
Bé Hoa tỉnh dậy
Nhìn chàng hiệp sĩ
Nhìn chú chăn trâu

Hai người thay nhau
Hái hoa bẻ lá
Nhặt từng hòn đá
Ca những bài ca

Bé Hoa nhìn ra
Thấy trời xanh biếc
Nghe chim ríu rít
Em nở nụ cười

Trông thấy em vui
Đồng tiền má lúm
Hai người nhẹ nhõm
Đưa em về nhà...

Tìm được bé Hoa
Vợ chồng chị Quả
Thấy lòng vui quá
Làm lụng thêm hăng

Dưa, quả nhiều lên
Dồi dào nước mát
Rau xanh lá mượt
Gà lợn thêm đông

Cây lúa ngoài đồng
Trổ bông trĩu hạt
Hương bay thơm ngát
Cây bưởi trước nhà

Nụ cười bé Hoa
Càng tươi hơn trước
Như mây lồng nước
Như gió qua thềm

Và những đồng tiền
Như bông hoa nở
Từ má em nhỏ
Bay ra khắp nơi

Trên khóm rau tươi
Trên bông lúa trổ
Trên đàn gà nhỏ
Trên cánh hoa êm

- Còn từ xa em
Anh chàng hiệp sĩ
Lại đi không nghỉ
Cùng chú chăn trâu

1961
Tế Hanh

Nguồn: Tuyển chọn truyện thơ dành cho tuổi học trò, Nxb Lao động, 2004