ROALD DAHL SÁNG TÁC DỰA TRÊN NHỮNG TRẢI NGHIỆM THỜI THƠ ẤU

Michael Rosen là tác giả có nhiều sách viết cho trẻ em và hoạt động tích cực trong các trường học. 

Tác phẩm gần đây nhất của ông là cuốn tiểu sử về Roald Dahl – người được mệnh danh là “Người kể chuyện số 1 thế giới” – tác giả của những tác phẩm kinh điển vượt thời gian như  Charlie và nhà máy Socola, Cô bé Matilda, Sophie và tên Khổng lồ… Michael Rosen đã tìm hiểu cảm hứng trong tác phẩm của Roald Dahl có nguồn gốc từ những câu chuyện thời thơ ấu, ở trường nội trú, đến cuộc sống của tác giả trong thời chiến.

BBC đã có buổi trò chuyện với Michael Rosen về những cảm nhận cá nhân của ông đối với một trong những tác giả nổi tiếng nhất của văn học thiếu nhi.

- Là một tác giả sáng tác cho thiếu nhi và đã làm việc trong trường học hơn 30 năm, ông có cho rằng trẻ em sẽ tương tác tốt hơn với các tác giả nếu chúng biết về tiểu sử của họ?

- Tôi nghĩ là không. Khi trẻ em cảm thấy thích một tác giả, một cuốn sách, một chi tiết nào đó trong câu chuyện, nếu chúng biết những điều đó được đến từ đâu thì sẽ tốt hơn. Để những cảnh tượng đó không còn là điều bí ẩn nữa.

Khi tôi đến các trường học, lũ trẻ luôn thắc mắc với tôi rằng: “Làm sao những câu chữ của cháu lại nhảy vào trong cuốn sách như thế nhỉ?”. Chúng thật sự không biết và cũng không có lí do nên biết. Tất cả nên là điều bí ẩn.

Thế nên một phần công việc của nhà văn, tôi nghĩ bên cạnh việc tạo ra những câu chuyện tuyệt vời, họ còn cần cho độc giả thấy sự gần gũi, rằng chẳng có gì huyền bí cao xa cả. Đó là khi lũ trẻ ngồi ở lớp học với cây bút trên tay, chúng nghĩ chúng cũng đang làm những việc giống như các nhà văn. Đó là một phần của sáng tác.

Nhiều nhân vật và chi tiết trong tác phẩm của Roald Dahl lấy cảm hứng từ những câu chuyện xảy ra thời thơ ấu.

- Trẻ em cần những công cụ gì để có cảm hứng sáng tác những câu chuyện viễn tưởng?

 
- Đó không chỉ là vấn đề của việc lựa chọn từ ngữ mà còn là cách mà chúng ta chuyển những câu chuyện, sự việc trong cuộc sống thành ý tưởng. Tôi đã cố gắng làm điều đó trong cuốn sách này và chỉ ra rằng những câu chuyện của Dahl cũng xuất phát từ những điều xảy ra trong cuộc sống của ông.

- Sự kiện nào trong cuộc đời của Dahl mà ông cho rằng nó truyền cảm hứng lớn nhất cho những câu chuyện của tác giả này?

 
- Có nhiều sự việc đã diễn ra, chủ yếu xung quanh bước ngoặt ông bị tách khỏi sự chăm sóc của mẹ để đến học tại những ngôi trường nội trú xa lạ. Đó là lúc một mặt ông phải học cách tự lập, tìm ra cách sống cho bản thân, mặt khác phải đối diện với tất cả những khó khăn, ác nghiệt của cuộc đời.

Tôi nhận thấy rằng rất nhiều cuốn sách của ông nói về quá trình trưởng thành đầy nghiệt ngã. Ông đã phóng đại chúng và sáng tạo ra những đứa trẻ thông minh, láu cá để đương đầu với hoàn cảnh này. Tôi nghĩ rằng rất nhiều trong số chúng được lấy cảm hứng từ những trải nghiệm tuổi thơ của ông ở trường học.

- Cuốn sách có một số bức ảnh và thư cá nhân của Dahl, tại sao ông lại quyết định đưa chúng vào?

 
- Đây là lần đầu tiên những lá thư này có bản in. Tôi nghĩ độc giả nhí sẽ cảm thấy hứng thú khi được nhìn thấy tác giả đã viết ra Cô bé Matilda hay Vợ chồng lão Twits  cũng như cách ông sáng tác ra chúng.

- Cuộc đời của Dahl đã phải trải qua bất hạnh và bi kịch. Chúng được thể hiện như thế nào trong những sáng tác của ông?

 
- Tôi nghĩ một phần những quan tâm của ông dành cho trẻ em xuất phát từ những trải nghiệm này. Ông muốn chúng cảm thấy vui vẻ và hạnh phúc về cuộc sống.

Tôi cho rằng ông có nhận thức sâu sắc về sự ngắn ngủi của cuộc đời. Khi ông còn đang trong Không lực Hoàng gia Anh (RAF), xung quanh ông là những chàng trai trẻ hi sinh trong chiến đấu. Đó là những trải nghiệm đau đớn khi phải chứng kiến những người bạn của mình, trong thời kì tươi đẹp nhất của cuộc đời bị bắn gục trong những chiếc phi cơ.

Chính ông cũng từng bị thương nặng và phải vượt qua những bi kịch đó cùng với đứa con của mình (một cô con gái của ông đã chết vì bệnh sởi và người con trai bị thương nặng trong tai nạn), và với người cha khi ông còn chập chững. Tôi nghĩ ông nhận thức được sự ngắn ngủi của cuộc đời và phải sống cho trọn, đó là lí do tôi nói về những điều này.

- Ông miêu tả Dahl như một vị anh hùng vì ông đã từng làm phi công chiến đấu. Ông có cho rằng ông ấy là một người ưa mạo hiểm hay luôn tìm kiếm sự mới lạ?

 
- Tôi nghĩ ông tìm kiếm niềm vui thì đúng hơn, những niềm vui ông tìm thấy là qua những lời trêu đùa, mánh lới. Ông bị thu hút bởi những người có đầu óc phán xét, thậm chí là mưu mô. Thế nên khi ông sáng tạo ra nhân vật bố của Matilda, tôi nghĩ ông đã dựa trên một nhân vật ông biết mang tính cách này.

Dương Phương Anh dịch 

(Nguồn: BBC News)